AKŞAM AKŞAM OTOBÜSTE

Bugün akşam eski bir dostu ziyaretten dönerken bindiğim otobüs yoğun trafik nedeniyle Ulus Meydanı'nda epeyce durakladı. Geçen gün Ekmekçim de bahsetmişti bir yazısında; bazen bir ses, bir koku, bir görüntü insanı alıp zamanötesinde bir yere ışınlayıveriyor. Ben de o 5-10 dakika bile sürmeyen duraklama esnasında nerelere gittim geldim. Sol yanımda devasa kunt yapısıyla yükselen, şimdi hiç o binayla bağdaştıramadığım bir firmaya evsahipliği yapan Sümerbank'a baktım uzun uzun. Çocukluğumda oradan sağlam ve ucuz olduğu için aldığımız Beykoz yapımı okul ayakkabıları geldi aklıma, babamın elinden tutarak biraz ürkekçe girerdim o yüksek tavanlı, loş binaya. Mis gibi çirişli bez kokardı heryer, cilalı tezgahların üstüne pat pat atarlardı kumaş toplarını devlet memuru oldukları için hiç acele etmeyen, ağırkanlı tezgahtarlar. Tam meydanın ortasında kumbara biçiminde bir saat yükselirdi, çok severdim o saati. Benim çocukluğumda alışverişe gidileceği zaman ilk akla gelen Ulus olurdu ve bu eylem "Ankara'ya inmek" olarak dillendirilirdi, sanki dağda oturuyorduk da şehre inecektik. Genellikle komşularla toplanılıp gidilirdi "boynuzlu" diye adlandırılan troleybüslere doluşarak. O saatin olduğu kavşakta karşıdan karşıya geçişlerde metalik bir kadın sesi anons yapardı yeşil ışık yandığı zaman: "Yayalar geçebilir, yayalar geçebilir". Hiç unutmuyorum, sevgili Valentin teyze ve kızı, en sevdiğim arkadaşım Elizabet'in de yanımızda olduğu bir alışveriş günü karşıya geçerken bu anonsu duyduğumuzda Elizabet bizleri durdurmuş, "Biz değil, yayalar geçebilirmiş, hadi Niğdeli teyze sen geç" demişti anneanneme, "yaya" Ermenice'de büyükanne anlamına geldiği için. Elizabet burnumda tüttü bir an, evlerinin salonuna gidiverdim. Valentin teyzenin liköründen artan alkollü vişneleri yiyip oynadığımız kanepede sızıverdiğimiz günlere.

En baba alışveriş mekanımız yürüyen merdivenleriyle cazibe merkezi olan Anafartalar Çarşısı idi. Şehir dışından gelen her misafiri oraya götürürdük, alışverişten ziyade yürüyen merdivenleri kullanmaları için. Ulus İş Hanı'nın karşısında Karpiç Gazinosu vardı meşhur ama benim yetiştiğim zamanlarda eski niteliğini yitirmiş olsa gerek, zaten bir süre sonra da yıkılıp çarşıya dönüştü o bölge.
Otobüs sıkışık trafiğin içinde bir nebze ilerleyip Ziraat Bankası Genel Müdürlük Binası'nın önünde yine durdu, yıllarca yengemin çalıştığı daire idi orası benim için. Binasının mimari güzelliğini farkedebilmem için biraz daha büyümem gerekti. Şimdi her geçişte nadide bir mücevhere bakar gibi bakarım, bana aykırı gelen tek şey bahçesindeki Mithat Paşa heykelidir. Adamcağızı oturduğu koltuğa öyle bir pozisyonda yerleştirmişler ki son derece iğreti bir görünümde; "Hadi bana müsaade, ben kalkayım artık" dermiş gibi bir hali var. Bu caddenin paralelinde Cumhuriyet tarihinin yazıldığı binalar vardır; İlk Meclis, 2. Meclis, Ankara Palas. 2. Meclis binasının önünde aralarına zincir gerilmiş küre şeklinde beton korkuluklar durur çocukluğumdan bugüne hep orada olan. Küçükken o beton kürelerin pütürlü yüzeyine elimi sürmeden geçmezdim, bazen de meclisin alt tarafındaki bahçeye giderdik anneannemle. Artık o bahçe yok, oysa ne kadar güzeldi. Aslında birsürü şey yok, herşeyden öte çocukluğum yok. Hayatıma bir şekilde girmiş bir sürü insan yok, anneannem yok, annem yok. Valentin teyze ve Elizabet kimbilir nerede? Ulus eski cazibesini yitirmiş, zorunlu geçişlerin mekanı olmuş, herşey değişmiş herşey.
Ben bunları düşünürken farkettim ki otobüs Ulus'u geride bırakalı epey olmuş. Kafamdan bu düşünceleri silip Kızılay'ın ışıklı kalabalığına daldım gittim...

Görsel: Buradan