MEKANLAR MI YOK OLAN, ANILAR MI?

Bugün bir iş nedeniyle Ulus'a gitmem gerekti. Gökte biriken yoğun yağmur bulutlarına rağmen ılık olan havanın çağrısıyla ve yolboyu bahçelerde gördüğüm çiçek açmış leylak ağaçlarının bünyede yarattığı coşkuyla Çıkrıkçılar Yokuşu'ndan Ulus Meydanı'na kadar yürüdüm. ana güzergahım Anafartalar Caddesi oldu. Çocukluğumda alışveriş için Ulus'a gelinir ve genellikle giysi alışverişleri Anafartalar Caddesi üzerindeki mağazalardan yapılırdı. Şimdiki halinden çok farklıydı o zaman bu semt, Yenişehir kadar lüks sayılmasa da en azından memur kesimine hizmet verecek kadar kaliteliydi. Yolboyu yürürken kendi kendime bir oyun kurdum, hala çocukmuşum da annemin elinden tutmuş alışverişe çıkmışız gibi düşünerek her zamankinden farklı bir gözle bakmaya başladım etrafıma. Güzel pembe binasıyla her zaman hoşuma giden Çocuk Esirgeme Kurumunun önünden geçerken gözlerim girişteki camekanlı bölümü aradı, Kurum'un yayınladığı çocuk kitapları sergilenir ve satılırdı. Babam bana Japon İkizleri ve Meksika İkizleri diye iki resimli kitap almıştı oradan, uzun zaman elimden düşürmemiştim. Şimdi ne kitap sergisi kalmış ne de stand. Biraz ileride annemin çok sevdiği, "Fok" olarak isimlendirdiği buzlu Frigo dondurmalarını satan bir pastane vardı, annem kendine Frigo alır, beni de çok soğuk olduğu için hasta olacağım masalıyla kandırıp dondurmaya ikna ederdi. Hep içimde kalmıştır oradan Frigo alıp yemek arzusu. Tabii o pastanenin de yerinde yeller esiyor. Yolun diğer tarafında kalan turkuaz çinileri ve harika mimarisiyle eski Adliye Binası ve ilk yapıldığı yıllarda Gazi ve Latife İlkmektepleri adıyla anılan, şimdi kod itibarıyle epeyce yukarıda kalmış ve Atatürk İlköğretim Okulu'na dönüşmüş ikiz okulları arkamda bırakıp yarı hüzün yarı keyif içinde yürürken birden duruverdim. Bunca zaman dikkatimden kaçmış bir dükkan geçmişten çıkıp gelmiş bir dost gibi karşıma dikiliverdi: Eyüp Sabri Tuncer kolonyaları satış mağazası. Hiç duraksamadan daldım içeri, fotoğrafta da görüyorsunuz taban mozaikleri bile geçmişten kalma. Tombul galonların içinde renk renk kolonyalar, silindirik ölçekli pompalar ve yıllardır burnumdan gitmemiş o mis koku. Anneannem bayram öncesi babamın eline boş kolonya şişesini tutuşturur, "Eyüp Sabri'den doldur ha" diye sıkı sıkı tembihlerdi. Lakin öyle bir kuyruk olurdu ki arife günleri dükkanın önünde babam çoğu zaman herhangi bir yerden kolonyayı doldurur anneanneme Eyüp Sabri diye yuttururdu. Anneannem avucuna döker, koklar, sonra da "Başka oluyor mubareğin kokusu yahu" diye beğenisini dile getirirdi. Bir nevi "Plasebo etkisi" yani:) Mağazanın geçmişini muhafaza etmiş hali beni çok mutlu etti. Eski kokular devam ederken yenilikler de eklenmiş. Aşağıda fotoğrafını gördüğünüz sabun mesela. Kocaman bir kütle halinde çeşitli kokularda. Hangisini beğenirseniz kestirip tarttırarak ödeme yapıyorsunuz. Ben 1,5 santim kalınlığında, 100 gramlık limon, portakal, papatya aromalısından aldım. Aslında annemin çok sevdiği ve kullandığı "Rev'edor" kolonyasından da alacaktım ama artık üretmiyorlarmış. 

Hoşsohbet ve güleryüzlü görevlilerle vedalaşıp yoluma devam ettim, gözlerim Hanif Çarşısı'nı aradı ve buldu.

Girişine pirinç harflerle ismi kakılmış Han'a girip şöyle bir dolaşmadan geçmeye içim elvermedi. Bu hanın alt katları hep kuyumcu dükkanlarıyla doludur. En üstteki üç katta ise Güneş Kundura Mağazası vardı. Burada parti satışları yapılır ve çok ucuza gayet kaliteli ayakkabılar almak mümkün olurdu. Çocukluğumda az giymemişimdir Güneş Kundura'dan alınma ayakkabıları. Merdivenin üst tarafında çok eskiden kaldığı belli olan kırmızı tabelada "Güneş Kundura" yazısını görünce bir heves o sarmal merdivenleri diz ağrıma aldırmadan tırmanmaya başladım. Fakat hayal kırıklığı, mağaza falan kalmamıştı, kös kös geri indim çocukken bana peri padişahının sarayının merdivenleri imiş gibi gelen artık yıpranmış basamaklardan. Hanın yan tarafında annemin kuyumcusu "Zeynel" işi büyütmüş hala faaliyetini sürdürüyordu. Gözümün önünde annemin bileklerinde şıngırdayan baklava desenli ince bilezikleri "Hal"e doğru yürüdüm.

Hal'in önünde  bunu gördüm: Seyyar Laleci :) Çocuk arabası tekerlekli, TV sehpası gövdeli arabasının üstüne lale soğanlarını dizmiş "Renk renk bunlar" diye satıyordu. Tam ortaya da hem vitrin, hem reklam kabilinden bir saksı dolusu lale yerleştirmişti. Sarı-pembe-mavi boyalı lastikleri saksıdaki lalelerle tam bir uyum sergileyen arabanın sürücüsü de bir lale kadar zarifti :))

Hal beni binbir çeşit renk ve kokuyla karşıladı; sebzeler, meyveler, baharatlar, iplere asılı kurutulmuş sebzeler, sucuk olmak için bekleyen bağırsaklar, çemen-pastırma kokuları, çeşit çeşit ekmek, tablalar dolusu balık, helvalar, şekerler, bakliyat, kuruyemiş, terli bir ayak gibi kokan peynirciler, sakatatçılar, kasaplar ve hepsinin ortasında alakasız bir oyuncakçı. Bağırış, çağırış gürültü de cabası. Halden çıktığımda güneş açmıştı, üniversite öğrencisi iken öğrenim kredisi almak için üç ayda bir uğradığım Ziraat Bankası Ulus Şubesi'nin önünden aşağıya sallandım. Anafartalar Çarşısı'nın önünden eksik olmayan dilencilerin sızlanmalarını duymazlıktan gelip kapanacağını duyduğum Akman'a son bir ziyaret yapayım istedim. Ulus İşhan'nın ilk avlusuna girince şaşırdım, nice zamandır boş olan eski "Dodanlı Yerli Mallar" kumaşçısının  yerine "Mado" açılmış. Akman'ın olduğu ikinci avluda ise koskocaman bir hayal kırıklığı vardı. Akman çoktan kapanmış. Nice güzel anıma evsahipliği yapmış pastanenin defalarca altından geçtiğim kapısının üstüne asılmış kocaman bez afişte İstanbul Yolu'na taşındıkları yazıyordu. Önündeki havuz mahsun, güvercinlerin üstünde cirit attığı sıra ampuller yalnız kalakalmış. Bir devir daha veda bile edemeden kapanıp gitti böylece. Aşağıdaki fotoğrafları 3-4 yıl önce çekmiştim, benim gibi Akman'ı seven ve özleyecek olanlara hatıra olsun.