RAMAZAN

Zaman ne kadar çabuk geçiyor, dünya dönüşünü mü hızlandırdı, biz mi yaşlandık bilemiyorum ama sanki daha bir-iki ay önce oğluma haftada bir güllaç yapıyordum. Bizim için Ramazanın en tipik belirtisi market raflarında envai çeşidi satışa sunulan güllaçlardır. Evde sık sık yaparım, yapma fırsatım olmadıysa da değişik pastanelerden satın alıp lezzet testi yaparım. Başlarız yakında imalata.

Öncelikle Ramazan'ın tüm insanlık için hayırlara vesile olmasını diliyorum. Umarım insanlar bu bir ay boyunca yalnızca midelerini değil ruhlarını da terbiye etmeyi başarırlar.

Epey bir zamandır eski Ramazanları özlüyorum; bu kaybettiğim yakınlarımı, anneannemi, annemi, bir şekilde hayatıma karışıp sonra kanatlanıp gitmiş insanları özlemek gibi birşey. Çocukluğumu, herkesin daha kalender, daha kanaatkar, daha hırstan arınmış olduğu günleri özlemek gibi birşey. Yaşadığım eski semtleri, eski evleri, eski eşyaları özlemek gibi birşey.

Annemin Ramazan ayına has spesiyali “Sucuk İçi Köfte” idi. Sahura kalkmak, gece yarısı yemek yemek çok zor gelirdi anneme. Canı kahvaltı dışında bir şey çekmezdi. Sürekli kahvaltıdan bıktığı için değişiklik olsun diye Sucuk İçi Köfte yapardı sık sık. Lezzetli olmasına lezzetli olurdu da, içindeki sarmısak ve tuz ertesi gün insanı fena halde susatırdı. Buna rağmen vazgeçilmezdi annem için, günaşırı, kimi zaman her gece pişirirdi. Gece yarısı mutfaktan gelen sarmısaklı kokuyla uyanır, yarı uyur yarı uyanık yüzümüze su çarpar, bir an önce yesek de yatsak duygusuyla önümüze konanları didikler dururduk. Severdim ramazanları, iftar zamanı evde yaşanan telaş, radyodan yükselen Kur’an sesi, ahlaki ve dinsel temalı sohbetler, tok bir sesin her akşam yinelediği Yunus Emre dizeleri:

“Ben gelmedim dava için

Benim işim senin için

Gönüller dost eli için

Gönüller yapmaya geldim."

Derken spiker: “Ankara için iftar saatini veriyoruz.” derdi. Ezan sesiyle pencereye koşar ve anneannemin deyimiyle tespih çeksin diye yarım saat önceden hazırlanmış sofranın başında bekleyenlerin erken davranmaması için camiin şerefelerindeki ışıkların yanıp yanmadığına bakardım. Bizimkiler ellerini zeytin tanesine ya da çorba kâsesine uzatırken aynı tok ses tekrar duyulurdu: “Tanrım, sana sundum elim, sensin kerîm, sensin rahîm. Senin verdiğin rızkla orucumu tuttum, senin rızkın ile orucumu açtım. Hamdolsun verdiğin nimetlere, sağlık ve afiyete. Ey bağışlaması bol Rabbim, beni, ailemi, milletimi, inananları koru, rahmetini ve bereketini esirgeme üstümüzden, senin her şeye gücün yeter. Âmin.”

Anneannem çorbasını bitirir bitirmez sofradan kalkar, akşam namazına dururdu. Babamın, “Ana, gel, namaz kaçmıyor, sofrayı bekletme” seslenmelerine duayı yüksek sesle okuyarak, “Sen karışma” demeye getirir, seccadesini toparlayınca da kaldığı yerden yemeğine devam ederdi. Kimi zaman çok acıktıysa ya da dalgınlığına gelmişse ezan okunmadan orucunu açıverirdi, hatasını fark edince de kızarır, “Ni’diyim anam, Kâbe’de ezan okunmuştur nasıl olsa” diyerek kendini savunurdu.

4 blokluk bir sitede oturuyorduk. Ortadaki blok diğerlerinin gri rengine karşılık ayrıksı bir sarı renkteydi, "Sarı Blok" tu o herkes için, diğerleri gibi A, C, D harfleriyle anılmazdı. Ramazan gelince "Sarı Blok"un yöneticisi bodrum kattaki kocaman kömürlüğü temizletir, zemini kilimlerle kaplatır ve "Teravih Namazı Mekânı" olarak sitenin ortak kullanımına sunardı. İftar sonrası seccadesini kapan yorulmadan, evlerinin yakınındaki geçici namaz yerine teravih kılmaya giderdi. Şimdi düşününce ne kadar takdire şayan bir davranış olduğunu anlıyorum bunun. Kimse kimsenin inancından şüpheye düşmezdi o zamanlar, ne namaza gelmeyen eleştirilirdi, ne camiden çıkmayan. Komşuluk ve dayanışmaydı esas olan.

Artık ne o komşuluklar kaldı ne de eski Ramazanların tadı. Herşey giderek yozlaşıp kirleniyor. Bu yüzden davulcular hala çalsın istiyorum sahurda, uykumu bölse de. Oruç tutamasam bile iftar davetleri vermek, iftar davetlerine gitmek istiyorum. Güllaçlar hazırlamak, hurmalar almak, annemin yaptıklarının tadını tutturamasam da sucukiçi köfteler pişirmek istiyorum. Çocukluğumdaki gibi arife oruçları tutmak, babama nazlanıp pastalar, çikolatalar, muzlar yemek istiyorum iftarda. Ne kadarını gerçekleştirebilirim bilmiyorum ama bozulmamış, yozlaşmamış değerler kuşaktan kuşağa geçsin istiyorum pek umudum olmasa da.

En iyisi yarın güllaç yapayım ben...

Fotoğraf: Sultanahmet Camii 2006

Not: Bu postun yazı tipi ve boyutunda bir gariplik oluştu, düzeltemedim, idare edin artık.